Ο θάνατος του Στάλιν

Μάρτιος 1953. Ο Στάλιν είναι νεκρός. Το ξέρουμε από την προηγούμενη το βράδυ. Η θλίψη στο οικοτροφείο είναι υποχρεωτική. Πλαγιάζουμε χωρίς να μιλάμε. Το πρωί ρωτάμε:
― Έχουμε σχολείο σήμερα;
Η επιτηρήτρια λέει:
― Ναι. Θα πάτε στο σχολείο όπως συνήθως. Αλλά δεν θα τραγουδάτε.
Πηγαίνουμε στο σχολείο όπως συνήθως, στοιχισμένες, χωρίς να τραγουδάμε. Στα κτήρια κυματίζουν σημαίες κόκκινες και σημαίες μαύρες.
Ο καθηγητής μας μάς περιμένει. Λέει:
― Στις ένδεκα θα χτυπήσει το κουδούνι του σχολείου. Θα σηκωθείτε και θα κρατήσετε ενός λεπτού σιγή. Εν τω μεταξύ θα γράψετε μια έκθεση με θέμα: «Ο θάνατος του Στάλιν». Σ’ αυτήν την έκθεση θα γράψετε όλα όσα ο σύντροφος Στάλιν ήταν για σάς. Πατέρας πρώτα κι έπειτα φάρος τηλαυγής.
Μια από τις μαθήτριες ξεσπάει σε λυγμούς.
― Συγκρατηθείτε, δεσποινίς. Είναι για όλους μας μια υπέρμετρη δοκιμασία. Ας προσπαθήσουμε όμως να δαμάσουμε την οδύνη μας. Οι εκθέσεις σας δεν θα βαθμολογηθούν, δεδομένου ότι βρίσκεστε υπό το κράτος του κλονισμού.
Ο καθηγητής πηγαίνει πάνω-κάτω στην τάξη, με τα χέρια πίσω στην πλάτη.
Χτυπά ένα κουδούνι, σηκωνόμαστε. Ο καθηγητής κοιτάζει το ρολόι του. Περιμένουμε. Έπρεπε να σφυρίξουν επίσης και οι σειρήνες της πόλης. Ένα κορίτσι, δίπλα στο παράθυρο, κοιτάζει στον δρόμο και λέει:
― Ήταν το κουδούνι του σκουπιδιάρη.
Ξανακαθόμαστε στα θρανία, και μάς πιάνει ένα νευρικό γέλιο.
Αμέσως μετά χτυπά το κουδούνι του σχολείου και οι σειρήνες σφυρίζουν, σηκωνόμαστε πάλι, αλλά εξαιτίας του σκουπιδιάρη εξακολουθούμε να γελάμε. Μένουμε έτσι όρθιες για ένα ολόκληρο λεπτό, ενώ όλες τρανταζόμαστε από ένα σιωπηλό γέλιο, ο καθηγητής γελάει επίσης.

της Agota Kristof από το Η Αναλφάβητη· κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Άγρα.