Κάνεις μεταπτυχιακό ή διδακτορικό και τραβάς τα μαλλιά σου από τη διαθεσιμότητα της ξενόγλωσσης βιβλιογραφίας. Ψάχνεις ένα άρθρο, το βρίσκεις, διαβάζεις την περίληψη κι από κάτω «πέσε 25€ να το διαβάσεις όλο». Ψάχνεις ένα βιβλίο, το βρίσκεις στο άμαζον και η τιμή αγοράς είναι η ίδια με το να μετακομίσεις σε μαιζονέτα στη Βαρκελώνη με θέα τη Μεσόγειο. Χωρίς τα μεταφορικά. Αυτά είναι το πρώτο μοχίτο.
Θα σου πω εδώ τέσσερις μεθόδους, πρώτα μια φτηνή κι έπειτα τρεις δωρεάν, για να γλιτώσεις την εργασία σου από γελοιοποίηση και ταυτόχρονα το τρελάδικο, τα εσωτερικά σου όργανα και την ψυχική σου υγεία.
Alibris
Διαδικτυακό μεταβιβλιοπωλείο. Ήτοι η μοντέρνα αρπαχτή τού να βγάζεις λεφτά από τη μικροεπιχείρηση του κάθε κακομοίρη Ιρλανδού Κόνορ Ο’ Κόνορ, που, αντί να βόσκει τα πρόβατα του πατέρα του και να πίνει μπύρες, αποφάσισε να ανοίξει βιβλιοπωλείο και να πίνει μπύρες κι επειδή το βιβλιοπωλείο του είναι πίσω από το στάβλο με τα πρόβατα του πατέρα του και δεν πατάει κανείς, έχει διαθέσιμο το Κεφάλαιο του Μαρξ, αγορασμένο πέμπτο χέρι και πρέπει κάπως να το πουλήσει για να βγάλει το δεύτερο μήνα του ιρλανδικού χειμώνα, τον Ιούλιο. Το αλίμπρις μεσολαβεί ανάμεσα σε σένα και σε φυσικά βιβλιοπωλεία για να βρεις παλιά και ξεχασμένα μεταχειρισμένα βιβλία. Έχει και καινούργια, αλλά η τιμή είναι επιπέδου άμαζον. Δουλεύει όπως κάθε ηλεκτρονικό κατάστημα (καλαθάκι, λίστα επιθυμιών, όνομα, διεύθυνση, τσεκάουτ, συγχαρητήρια η παραγγελία σας θα παραδοθεί σε τρεις μήνες).
Μη βιάζεσαι: ο Ιρλανδός βιβλιοπώλης πρέπει να είναι ξεμέθυστος για να πάει στο ταχυδρομείο. Ο Ιρλανδός υπάλληλος πρέπει να είναι ξεμέθυστος για να κολλήσει τα σωστά γραμματόσημα πάνω. Ο Ιρλανδός ταχυδρόμος πρέπει να είναι ξεμέθυστος για να πάει το δέμα σου. Και ούτω καθεξής.
Κοίτα τις εκδόσεις: μπορεί το βιβλίο που ψάχνεις να έχει πολλές εκδόσεις. Οι καινούργιες είναι αναθεωρημένες, πιο φτηνές και συνήθως σε καλύτερη κατάσταση.
Προσοχή στις κατηγορίες της κατάστασης: αν δεν καίγεσαι πολύ για κάποιο, μην πας κάτω από Very Good, γιατί δεν ξέρεις τι θα σού ‘ρθει ή τι θα βρεις μέσα. Σε Good είχα βρει χρησιμοποιημένο εισιτήριο από συναυλία γκοθ, οπότε δεν θέλω να φαντάζομαι τι χρησιμοποιημένο θα βρω στο Poor.
Συγκρατήσου μέχρι το τέλος: μπορεί ένα βιβλίο να κάνει όσο ένα πακέτο τσίχλες, αλλά τα μεταφορικά μπορεί να σε κάνουν να χρειαστείς τσίχλα. Δραμαμίνης.
scribd
Το scribd είναι απ’ αυτά τα σάιτ που αναρωτιέσαι ποιοι βλάκες τα πληρώνουν και ταυτόχρονα κάνεις το σταυρό ή την πεντάλφα σου αυτοί που τα πληρώνουν να συνεχίσουν να το κάνουν, γιατί αν σταματήσουν η ακαδημαϊκή κοινότητα θα συρρικνωθεί στο μισό. Περνάς από μπροστά και βλέπεις μια βιτρίνα ενός πολύ καλού διαδικτυακού βιβλιοπωλείου, απ’ αυτά τα μοντέρνα που πληρώνεις τη συνδρομούλα σου, κύριος, και διαβάζεις ό,τι γουστάρεις και όταν η συνδρομή τελεώσει την ανανεώνεις, κύριος, για να συνεχίσεις να διαβάσεις ό,τι γουστάρεις και γελάνε μαζί σου μέχρι και τα πίξελ της οθόνης σου.
Για να μην είσαι λοιπόν ο περίγελως του hardware, άσε το browse στις κατηγορίες και κάνε αναζήτηση για το βιβλίο ή για το άρθρο που ψάχνεις. Στα αποτελέσματα ξέχνα τα βιβλία, τα audiobooks κι όλα αυτά τα περίεργα και πάτα Documents. Έπειτα πάτα pdf κι ένας θαυμαστός καινούργιος κόσμος θα ανοιχτεί μπροστά σου.
Εν ολίγοις θα βρεις να κατεβάσεις ό,τι ψάχνεις. Σχεδόν. Μην τρελαθούμε, ποτέ δεν τα βρίσκεις όλα. Τα pdf σου παίζει νά ‘ναι άψογα, παίζει και νά ‘ναι κουνημένα, καμμένα και με τέσσερις σελίδες ανά φύλλο, όπως τα βιβλία που μας έστελναν δεκαπέντε χρόνια πριν να αγοράσουμε απ’ τους φωτοτυπάδες για να τους κάνουμε πλούσιους. Οι φωτοτυπάδες πήραν τις μερσεντές τους, κάπνισαν τα κοχίμπα τους, έκαναν τις κόκες τους και στο τέλος πέθαναν από καρκίνο στα πνευμόνια λόγω του γραφίτη κι έτσι έκλεισε κι αυτός ο κύκλος κι άνοιξε ο άλλος, ο μοντέρνος, ο ψηφιακός. Λοιπόν κι εσύ, μη γκρινιάζεις άμα δεν το βρεις όπως το θες, τζάμπα είναι.
Και το κόλπο για να παραμείνει τζάμπα είναι το εξής λεγόμενο: βλέπεις το έγγραφο που τραβάει η καρδούλα σου, το ανοίγεις, πατάς download και σου λέει ότι για να το κατεβάσεις πρέπει να πληρώσεις (αμ, δε σφάξανε) ή να ανεβάσεις κι εσύ ένα έγγραφο, για να βοηθήσεις την κοινότητα και τα ρέστα. Και τώρα, θες που δεν τους ένοιαξε να τους φτιάξουν, θες που δεν μπορούσαν να τους φτιάξουν, τέλος πάντων μπορείς να ανεβάσεις ό,τι έγγραφο νά ‘ναι: οδηγίες χρήσης σεξουαλικών βοηθημάτων, το εκκαθαριστικό της εφορίας, την απόδειξη πληρωμής της ΔΕΗ κι αν πραγματικά δεν βρίσκεις ούτε ένα pdf στον υπολογιστή σου, άνοιξε μια σελίδα στο ίντερνετ, επίλεξε εκτύπωση και μετά αποθήκευση ως pdf και ανέβασε αυτό· βάλε μια κατηγορία στην τύχη, έναν τίτλο φεύγα και τρεις λέξεις για περίληψη και τέλειωσες! Ναι, ακριβώς, μπορείς να βάλεις οποιοδήποτε έγγραφο σου καπνίσει και να κατεβάσεις εκείνο το άρθρο για το οποίο ο εκδοτικός σού ζήταγε ένα κάρο λεφτά! Και απίστευτο και πανεύκολο!
Βέβαια, τιπ, μεταξύ μας, όταν θά ‘χεις φτιάξει με το καλό μια ηλεκτρονική βιβλιοθήκη με βιβλία, άρθρα κι έγγραφα, καλό είναι να ανεβάζεις κάτι χρήσιμο. Μπορεί να ενδιαφέρει κάποιον, ιδίως αν είναι σπάνιο, και να βάλεις κι εσύ το λιθαράκι σου σ’ όλην αυτήν την ιστορία. Όταν παίρνεις να δίνεις κιόλας, μη γίνεσαι κάφρος, κρατάς και το κάρμα σου σε ισορροπία στην τραμπάλα της ζωής, σπάνιο στις μέρες μας, τέλος πάντων καταλαβαίνεις.
Sci-Hub
Ο ναός της ακαδημαϊκής πειρατείας, η Μέκκα για τους απανταχού φοιτητές, το PirateBay των πανεπιστημίων, το Sci-Hub είναι το απόλυτο εργαλείο για όποιον θέλει να κάνει έρευνα που να μη συνοδεύεται από επαιτεία («φιλαράκι, μήπως σου βρίσκονται πενήντα λεπτά να κατεβάσω το άρθρο των Geelhaar, Jens et al. από το Springer, δεν είμαι ναρκομανής, αλήθεια σου λέω»). Δημιουργήθηκε από μια χακερού από το Καζανκστάν, η οποία σιχάθηκε να πληρώνει κερατιάτικα στα εκδοτικά λαμόγια για να κατεβάζει εκείνη άρθρα κι εκείνοι σαμπάνιες στην υγειά της ελεύθερης διακίνησης της γνώσης. Χοντρικά κι υπεραπλουστευμένα, όταν εσύ ψάχνεις ένα άρθρο μέσω του Sci-Hub, αυτό μεταμορφώνεται σε βιβλιοθήκη ή σε επιστημονικό ίδρυμα και συνδέεται με τις συνδρομητικές υπηρεσίες των εκδοτικών οίκων, κατεβάζει το άρθρο και στο προσφέρει να το κάνεις ό,τι γουστάρεις (ίσον διαβάσεις, κατεβάσεις, τυπώσεις κλπ).
Επειδή μ’ αυτά τα πειρατικά του σατανά σήμερα είμαστε κι αύριο δεν είμαστε, το sci-hub αλλάζει διεύθυνση. Μπορεί αυτήν την εβδομάδα να είναι μια απλή IP με ψηφία και την ερχόμενη μια κανονική με γράμματα.
Αντίστοιχα κι ανάποδα, σήμερα δεν είμαστε κι αύριο είμαστε, με άλλα λόγια, αν δεν βρεις αυτό που ψάχνεις τη μια μέρα, είναι πιθανό να το βρεις την επομένη και τη μεθεπομένη. Αν όμως το βρεις μια φορά, το Sci-Hub το αποθηκεύει στο αποθετήριο της Library Genesis, για να το κατεβάσει έπειτα κι όποιος άλλος επιθυμεί να εμπλουτίσει τις γνώσεις και τη βιβλιογραφία του, χωρίς να δωρίσει τα πνευμόνια του.
Δεν θα βρεις βιβλία, αλλά μην τα θες κι όλα δικά σου. Αν ένα επιστημονικό άρθρο μπορεί να βρεθεί, το Sci-Hub θα στο βρει.
Επίσης κατά την αναζήτηση μπορεί να σου σκάσει καμιά σελίδα στα ρώσικα, αλλά επίσης μην τα θες κι όλα δικά σου.
Το Sci-Hub είναι ένας και μοναδικός τρόπος να ξανανιώσεις αυτήν την πηγαία ηδονή που ένιωσες όταν μετά από μισή ώρα αναμονής κατέβασες το πρώτο σου πειρατικό τραγούδι από το Kazaa!
Βιβλιοθήκη
Θα σου πω μια αρχαία κινέζικη παροιμία που αν την αφήσεις να σε κατακτήσει, θα σε διδάξει πολλά: Μην είσαι μαλάκας.
Και θα στην κάνω και λιανά για την περίπτωση ταύτη. Αν μελετάς σοβαρά με σκοπό και μέθοδο, το πιθανότερο είναι η καρέκλα του γραφείου σου να ξέρει τον πισινό σου καλύτερα απ’ τον πρωκτολόγο σου. Κοιμάσαι, ξυπνάς, τρως, πίνεις, γράφεις, διαβάζεις, παίζεις, χαζεύεις, γκομενίζεις, όλα πάνω σε μια καρέκλα. Την έρευνά σου όμως, για να την κάνεις σωστά, πρέπει να σηκωθείς και να την κάνεις στη βιβλιοθήκη σου.
Ναι, έχει ώρες λειτουργίας. Ναι, πρέπει να ταξιδέψεις μιάμιση ώρα για να φτάσεις. Ναι, πρέπει να ντυθείς και να πλυθείς. Ναι, πρέπει να κουβαλάς βιβλία και υπολογιστή. Ναι, δεν μπορείς να φας και να μιλήσεις.
Αλλά γαμάει. Γαμάει, γιατί έχει βιβλία και περιοδικά στη σωστή μορφή και μπορείς να τα διαβάσεις όσο θέλεις, χωρίς να σου γίνουν τα μάτια γιαχνί απ’ τις οθόνες. Γαμάει γιατί δεν έχει τίποτα άλλο εκτός από βιβλία και περιοδικά. Δεν έχει φέισμπουκ, δεν έχει τουίτερ, δεν έχει λολ (το λιγκ οφ λέτζεντς, ντε), δεν έχει κρεβάτι και πολυθρόνα. Άπαξ και πας, θα διαβάσεις. Γαμάει, γιατί στα άρθρα και στα περιοδικά που δεν τα έχει έχει μολαταύτα πρόσβαση και μπορείς να τα κατεβάσεις, να τα αποθηκεύσεις στο φλασάκι σου ή και να τα τυπώσεις. Γαμάει γιατί έχει ησυχία. Την οποία πρέπει να κάνεις κι εσύ. Γαμάει γιατί έχει έναν τουλάχιστον άνθρωπο, ο οποίος μπορεί να σου βρει τα πάντα και ξέρει από βιβλιογραφία τα ίδια και παίζει και περισσότερα από τους καθηγητές σου. Γαμάει γιατί αυτός ο άνθρωπος, αν δεν μπορεί να βρει ένα βιβλίο ή ένα περιοδικό στο δικό του το κονάκι, μπορεί να σου πει σε ποια άλλη βιβλιοθήκη υπάρχει, ακόμα και σε άλλη χώρα. Γαμάει, γιατί για να μελετήσεις πρέπει να κουνηθείς (να πας, να μιλήσεις, να κάτσεις, να φύγεις, να πας αλλού), πρέπει να την ψάξεις τη ρημάδα τη γνώση. Και γαμάει, γιατί όλα αυτά, δεν το θυμάσαι πάντα, τά ‘χεις ήδη πληρώσει, γι’ αυτό αξίζει έναν πόντο παραπάνω να τα εκμεταλλευτείς.