Σιχαμένοι διαφημιστές, εμετικές εταιρείες συλλογής πληροφοριών και καθυστερημένοι προγραμματιστές με εμποδίζουν συστηματικά από το να βρω μια γαμημένη πληροφορία, να κλείσω τον υπολογιστή μου μια ώρα αρχύτερα και να γυρίσω στα βιβλία και τη μουσική μου.
Πριν από κάμποσους μήνες βρέθηκα στο ίδιο γραφείο με ένα διαφημιστή. Της νέας φουρνιάς, απ’ αυτούς που πουλάνε περιεχόμενο και όχι προϊόντα, ήτοι αέρα κοπανιστό κι όχι κοπανιστή αέρινη. Αξυρισιά, τιράντα και τελευταίο iPhone 64 GB, γεμάτο με κονέ. Η νέα πάστα των διαφημιστών έχει μεγάλα blog που γράφουν μαλακίες με αυτόματες διορθώσεις τύπου «απόψε επιβάλλετε να επισκεφθείς το Σπίτι στο Χαλάνδρι» για να βγάλουν το ποτό υμών το επιούσιο και δημοσιεύουν δελτία τύπου, από αντιστοίχως ηλίθιες εταιρείες που τους γλύφουν. Συζητούσαμε για μια online διαφήμιση παρουσία τρίτου και μου λέει ο τρίτος «την έχεις δει τη διαφήμιση;», απαντάω «όχι, έχω adblocker» και ο δεύτερος λέει «πωπω, αν μπορούσα να μπλοκάρω την είσοδο σε όσους έχουν adblocker, θα το έκανα» κι εγώ τού σκάω ένα πλατύ χαμόγελο. Ένα κλικ για να φτάσεις, ένα κλικ για να διαβάσεις, ένα κλικ για να δημοσιεύσεις, ένα κλικ για να ξεχαστείς. Και για την απίθανη περίπτωση που διαβάσει αυτό το κείμενο και έχει τη δυσκολία να αναγνωρίσει τον εαυτό του, τα αρχικά του είναι Ν. Μ. Το πλήρες όνομα θα αποκαλυφθεί μετά τις διαφημίσεις.
Φίλε συνοδοιπόρε του διαδικτύου, αν χρησιμοποιείς Safari για την πλοήγησή σου, διάβασε παρακάτω για τέσσερις επεκτάσεις, οι οποίες, κάθε φορά που θα θέλεις να πας στον κινηματογράφο με το άλλο σου μισό (ή ένα τρίτο ή πρώτο τέταρτο ή τέλος πάντων με οποιοδήποτε κλάσμα της αρρωστημένης ερωτικής ζωής σου), κάθε φορά που θα θέλεις να δεις λίγη τσόντα για να ξαλαφρώσεις και κάθε φορά που θα θέλεις να κλέψεις κάποια εργασία για να την παρουσιάσεις για δική σου, θα κάνουν την πλοήγησή σου να μην προσομοιάζει κλύσμα με σκορδοστούπι. Αν χρησιμοποιείς Internet Explorer, μάλλον δεν ξέρεις να διαβάζεις· αν χρησιμοποιείς Chrome είσαι χαμένος από χέρι και αν χρησιμοποιείς Firefox να πας στις φίλες σου του ανοιχτού λογισμικού να σε βοηθήσουν.
ClickToPlugin
Αγαπημένη επέκταση για όσους έχουμε υπολογιστές που κατασκευάστηκαν την εποχή που o σύριος John Jandali φυστίκωνε την ελβετίδα Joanne Carole Schieble. Αν ξέρεις για ποιους μιλάω, πήγαινε να κοιταχτείς. Για τους υπόλοιπους πρόκειται για τους φυσικούς, καυλωμένους γονείς του Steve Jobs.
Λαμβάνοντας υπόψη το ρητό «ό,τι κινείται καταναλώνει πόρους», η επίσκεψη σε μία τυπική σύγχρονη ιστοσελίδα μπορεί να αποδειχθεί καταστροφή για την αυτονομία του φορητού σου υπολογιστή ή της υπομονής σου. Χάρη όμως στο ClickToPlugin οποιοδήποτε πρόσθετο και επιπλέον του κειμένου αρχείο από (βαθιά εισπνοή) YouTube, Vimeo, Dailymotion, Facebook, Break, Blip, Metacafe, TED, MTVNetworks, BBC, Brightcove, Tumblr, Flash, Silverlight, PDF Webkit, Shockwave, SharePoint, QuickTime, Java, Google Earth και Flip4Mac (εκπνοή) χρειάζεται τη συγκατάθεσή σου για να τρέξει. Η συγκατάθεση αυτή δεν είναι άλλη από ένα απλό κλικ.
Κι αν ακόμα κι έτσι το εκάστοτε βιντεάκι σού ζαλίζει τον έρωτα, υπάρχει η επιλογή η μηχανή αναπαραγωγής να αντικατασταθεί από μία λιτή, καλαίσθητη, ελαφριά και λειτουργική HTML5 μηχανή με τις μόνες επιλογές που πρόκειται ποτέ να χρειαστείς (αναπαραγωγή, παύση, επιλογή ποιότητας, ένταση ήχου, μεγιστοποίηση πλήρους οθόνης και κατέβασμα). Οι επιλογές μπορούν να γίνουν λιγότερες ή περισσότερες ανάλογα με τις ανάγκες και τις ορέξεις σου, αλλά επειδή οι δικές μου ανάγκες και ορέξεις είναι πέντε, τόσες πρέπει να είναι και οι δικές σου. Κι άσε το YouTube να κουρεύεται. Από τις ρυθμίσεις του μπορείς επίσης να κάνεις ένα σκασμό πράγματα, μέχρι και να ρυθμίσεις προεπιλεγμένο AirPlay σε συσκευή. Κι όταν το YouTube τελειώσει το κούρεμα, στείλτο να ξανακουρευτεί.
AdBlock
Η πρώτη επέκταση που κατέβασα ποτέ στο Safari. Αγνοώ αν είναι νούμερο ένα, πάντως ήταν και είναι πάνω πάνω στη σχετική λίστα της Apple με τις επεκτάσεις, η οποία, σημειωτέον, δεν είναι και τίποτα σπουδαίο. Αυτό που υπόσχεται ότι κάνει το Adblock είναι το να απενεργοποιεί κάθε διαφήμιση από την οθόνη σου, ενώ αυτό που πρακτικά κάνει είναι το να απενεργοποιεί τις περισσότερες διαφημίσεις από την οθόνη σου. Ας μην είμαστε πλεονέκτες κι εξάλλου σε κάθε μάχη που δεν τελειώνει ποτέ, ακόμα και σ´ αυτή που δίνεται ενάντια στα χάπατα, τους διαφημιστές δηλαδή και τα τσιράκια τους, τους προγραμματιστές, πάντα κάποιος διατηρεί το προβάδισμα. Όσον αφορά το AdBlock λοιπόν, πρόκειται για μία εξαιρετικά εύκολη στη χρήση και στη ρύθμιση επέκταση, μιας που ουσιαστικά δεν χρειάζεται να κάνεις τίποτα πέρα από δύο-τρία κλικ μετά την εγκατάστασή της. Από εκεί και στο εξής οι ρυθμίσεις του χωρίζονται σε τρεις καρτέλες, που θα αναφέρω από το τέλος προς την αρχή, γιατί έτσι έχει περισσότερη πλάκα. Προσαρμογή, και μπορείτε να αποκλείσετε ή να επιτρέψετε (!!!) κάποια διαφήμιση χειροκίνητα, αν δεν την έχουν πιάσει τα φίλτρα. Λίστες φίλτρων, έτοιμες πρακτικά μαύρες λίστες για να επιλέξετε βάσει ποιων κριτηρίων θέλετε να μπλοκάρετε τις διαφημίσεις, κριτήρια τα οποία επαφίενται στα δικά σας βίτσια: ελληνικά αν είστε εθνικιστής, γαλλικά ή βουλγάρικα για διεθνιστικές επιδόσεις, γερμανικά για καταστάσεις πείνας, ιταλικά κι ισπανικά αν αισθάνεστε ιδιαίτερα θερμός καθώς και κινέζικα και ισραηλινά, για να απολαμβάνετε τις πιο ολόλευκες λευκές (sic) ιστοσελίδες. Για πιο προηγμένες καταστάσεις μπορείτε να προσθέσετε δικές σας λίστες φίλτρων, αλλά δεν θα μπλέξουμε τώρα μ’ αυτό, τα προτεινόμενα του AdBlock είναι αρκετά για μια πιο ήρεμη βόλτα στο διαδίκτυο. Και Γενικά, για κάποιες γενικές προτιμήσεις, όπως την εμφάνιση σχετικών επιλογών όταν κάνετε δεξί κλικ (κάτω ο αριστεροχειρόθεν πολιτικός ευπρεπισμός του «δευτερεύοντος κλικ»!) και τη συγκεκαλυμμένη δήλωση μετανοίας υπέρ του Google με την εκφώνηση «Μου αρέσουν οι διαφημίσεις κειμένου στα αποτελέσματα αναζήτησης Google· εμφάνιζέ τες.» Τιραμισούς Χριστός νικάει κι όλα τα εκλέρ σκορπάει.
Ultimate Status Bar
Όταν κάποιος θέλει να μας δώσει ένα σύνδεσμο για να μας κατευθύνει κάπου, δεν μας δίνει την πλήρη διεύθυνση, πχ «www.besekeigianasouklepsoolatalefta.com/kalosirthesvlammeno.html», αλλά ένα πιο κομψό link λίγων χαρακτήρων της μορφής bit.ly/κάτι, goo.gl/κάτιάλλο, fb.me/κάτιτρίτο κ.ο.κ. Η κομψότητα φυσικά δεν είναι στα σχέδια των διαφημιστών, οι οποίοι το μόνο που επιθυμούν είναι α) να μην γνωρίζεις από πριν πού κάνεις κλικ, ώστε β) να κάνεις κλικ ορμώμενος από την περιέργειά σου και αυτοί να πάρουν το 0,0000001 φιορίνι αυγατηγανιστάν που τους έχει υποσχεθεί η off shore της πολυεθνικής, όταν κατευθύνουν τον κόσμο μέσω αυτής, αλλά και γ) να μπορούν να μετρήσουν πόσους σαν εσένα παγίδευσαν και ανακατεύθυναν ανά ημέρα και να βγάλουν αυτές τις λίστες και να τις μετρήσουν με τις τιράντες τους το ίδιο βράδυ που θα πίνουν στα χιπστερομάγαζα που συχνάζουν αλκοόλ με γρασίδι. Που στο χωριό τους το λένε mojito.
Με αρχή λοιπόν την παραπάνω φανταστική λογική και με περισσή χαρά στα στήθια, κίνησα στον κυκεώνα του παγκοσμίου ιστού για να βρω μια επέκταση για το Safari που θα μου ξεδίπλωνε τον κάθε σύνδεσμο για να έχω γνώση κάθε φορά πού θα κάνω κλικ. Και βρήκα το Ultimate Status Bar που κάνει ―οποία ευτυχία― κάμποσα περισσότερα! (Τα οποία όμως απενεργοποίησα ―οποία συνήθεια.)
Εκτός λοιπόν από το να σου μακραίνει (με την καλή έννοια) κάθε link που έχει γίνει αντικείμενο σύντμησης με κάποια υπηρεσία URL shortener, το Ultimate Status Bar μπορεί να: α) σου αναφέρει πόσο μεγάλο είναι κάποιο αρχείο που πρόκειται να κατεβάσεις με επιπλέον εικονίτσα για το αρχείο (zip, pdf, doc και πάει λέγοντας), β) σε ενημερώσει με εικονίδια αν αντί για άλλη σελίδα πρόκειται να κατευθυνθείς σε επαφή στο Skype, να γράψεις ένα e-mail κ.ά.τ.* και γ) να κάνει όλα τα παραπάνω στο στυλ που θα διαλέξεις εσύ ότι ταιριάζει στη δική σου εμπειρία πλοήγησης. Μόνο τέτοιες μαλακίες σαν την τελευταία να μπορούσε να κόψει και θά ‘ταν τέλειο.
DoNotTrackMe
Θα το έβαζα πρώτο, αλλά το άφησα τελευταίο για να σου μείνει. Βασικά θα έβαζα μόνο αυτό, αλλά τόσα χρόνια χωρίς να γράψω λέξη εδώ μέσα θα ήταν σαν να παίρνεις ένα ζουμερό χάμπουργκερ και να το ακουμπάς στη μέση μιας ταράτσας. Της ταράτσας του χαμπουγκεράδικου. Μαλακία δεν είναι;
Θα μιλήσω με ένα παράδειγμα, το οποίο θα διαβάσεις μόνο αν συμφωνήσεις στην πιθανότητα να τα έχω καταλάβει ελαφρώς λάθος και στο γεγονός ότι οι εταιρείες που αναφέρω πιο κάτω δεν αντιστοιχούν στο συγκεκριμένο παράδειγμα, αντιστοιχούν όμως σε άλλα παρόμοια (αυτό στο χωριό μου το λένε disclaimer).
Θέλεις λοιπόν να αγοράσεις μια φωτογραφική μηχανή για να απαθανατίζεις τη μίζερη ζωή σου, παρόλο που στην πραγματικότητα θα ήθελες να την αποθανατίσεις. Σαν σάπιος που είσαι, μπαίνεις κάθε μέρα σε ιστοσελίδες, όπως το dpreview, το digital photography και το dpgr, να διαβάζεις ό,τι σχετικό γράφεται γύρω απ’ αυτή (δοκιμές, βρισίδια, παρουσιάσεις, γκρίνιες, κράξιμο για την αντιπροσωπεία κ.ά.τ.) και αφού τελειώσεις την ενημερωτική αυτή βόλτα μπαίνεις και στο Amazon να δεις πού έχει πάει η τιμή της, ώστε να υπολογίσεις σε πόσες δεκαετίες θα μπορέσεις να την αποκτήσεις. Απλά μαθηματικά. Γύρω στον ένα μήνα αυτής της ιστορίας, μπαίνεις στο Amazon και τι να δεις: η τιμή της έχει πέσει κατά 10 ολόκληρα ψωροδολλάρια! Πώς έγινε αυτό, οέο;
Ας θεωρήσουμε ότι το Amazon είναι έξυπνο και βλέπει σε ποια προϊόντα πλοηγείσαι κάθε μέρα. Κι ας θεωρήσουμε ότι τα dpreview, digital photography και dpgr δεν είναι τόσο έξυπνα ή τέλος πάντων δεν έχουν να επενδύσουν σε τόσο ακριβά χαρακτηριστικά για τις σελίδες τους. Εδώ έρχεται, τσουπ, μια εταιρεία, η Doubleclick και λέει σε καθένα απ’ αυτά τα τρία sites: «Θα με αφήνεις να κοιτάζω και να μαζεύω δεδομένα του για το τι βλέπουν οι επισκέπτες σου και εγώ θα σου κάνω ντιλ με τη διαφημιστική για να παίρνεις καλύτερο ποσοστό από τις διαφημίσεις». Το κάθε site συμφωνεί. Μετά η Doubleclick πάει στο Amazon και του λέει «Θα σου λέω τι βλέπουν οι επισκέπτες σου στα άλλα sites, για να μπορείς να τους προτείνεις σχετικά προϊόντα και να τους κάνεις στοχευμένες προσφορές, κι εσύ θα με πληρώνεις». Και η Amazon δέχεται. Κι εσύ που θεωρείς ότι βολτάρεις αμέριμνος το μαθαίνεις και συνειδητοποιείς ότι πω πω, κοίτα να δεις τι γίνεται, ρε, αλλά δεν πειράζει εγώ κερδισμένος είμαι. Και είσαι για τώρα. Αλλά ας στρέψουμε το παράδειγμα αλλού.
Κι ας υποθέσουμε πως κάποια στιγμή το τεστ για AIDS σού βγαίνει θετικό. Κι αρχίζεις να ψάχνεις στα site για ιατρικές πληροφορίες, και να στέλνεις σε ιστοσελίδες υποστήριξης μέσα από τις φόρμες επικοινωνίας τους, και να γράφεσαι σε forum για να βρεις άλλους που περνούν το ίδιο μανίκι, να το συζητάς και να μιλήσεις με κάποιον που σε καταλαβαίνει, βρε αδερφέ. Αλλά η αρρώστια πάει καλά και ζεις και ερωτεύτηκες ξανά και το ξέρει και θέλει να σε βοηθήσει. Και την άλλη εβδομάδα έχεις συνέντευξη για μια νέα θέση. Και αγοράζεις ένα πουκάμισο κι ένα καλό παντελόνι και πας και δίνεις τον καλύτερό σου εαυτό, γιατί τέλος πάντων αυτό είναι το θέατρο που πρέπει να παίξεις. Και σου λένε στο τέλος «θα σας ειδοποιήσουμε». Και δεν σε ειδοποιούν ποτέ. Και πας και σε δεύτερη και σε τρίτη συνέντευξη και το πουκάμισο τρίβεται, γιατί το φοράς και καθημερινό πια και παντού την ίδια απάντηση. Κι αναρωτιέσαι γιατί; Γιατί η Woopra, μια άλλη εταιρεία συλλογής πληροφοριών, βλέπει και καταγράφει πού μπαίνεις, τι βλέπεις, την επικοινωνία σου, μέσα στις ιατρικές σελίδες, στους ιστοτόπους υποστήριξης και στο φόρουμ που μιλάς με τους άλλους φορείς και μετά πουλάει την πληροφορία αυτή όχι στο Amazon, αλλά σε μεγάλες ασφαλιστικές εταιρείες, οι οποίες αναλαμβάνουν την ασφάλιση και την ιατρική περίθαλψη των υπαλλήλων στις εταιρείες που πήγαινες για συνέντευξη. Και μαλάκες είναι να σε πάρουν, ενώ έχεις AIDS; Και κοίτα να δεις τι γίνεται στον κόσμο, ε;!
Στα είπα αυτά και έτσι, γιατί ήταν για μένα πολύ απλούστερο από το να κάτσω να σου εξηγώ τι συμβαίνει, πώς και γιατί. Τα παραπάνω παραδείγματα είναι απλοποιημένα, αλλά η κατάσταση είναι ακόμα πιο σύνθετη και πολύ πιο εμετική.
Κι εδώ έρχεται το DoNotTrackMe. Ένα μικρό εικονίδιο δίπλα (το πόσο δίπλα το επιλέγεις εσύ) στο πεδίο της διεύθυνσης δείχνει με έναν αριθμό σε κάθε ιστοσελίδα πόσες τέτοιες φιλοχρήματες εταιρείες και social media εμπόδισε κάθε φορά από το να καταγράφουν τις κινήσεις σου, γιατί φυσικά το χρήμα πάνω απ’ όλα και η ιδιωτική πρωτοβουλία και οι επιχειρηματικές ευκαιρίες στο διαδίκτυο και τι έχεις να κρύψεις δηλαδή εσύ. Και τα παπάρια μου κουνιούνται. Στο άνοιγμά του στα δείχνει ανά κατηγορία κι έπειτα ένα-ένα, δίνοντάς σου την επιλογή να επιτρέψεις σε κάποια να σε παρακολουθεί. Ειλικρινά. Στατιστικά, σκορ και achievements με μετάλλια συμπληρώνουν ευχάριστα αυτήν την εξαιρετική προσπάθεια της ομάδας της abine, ενώ ένας ολόλαμπρος ήλιος υποδηλώνει το σπάνιο φαινόμενο η σελίδα που βρίσκεσαι να είναι στην πραγματικότητα δύο παλιά παπούτσια πάνω στα οποία οι δημιουργοί γράφουν το πού εσύ κάνεις κλικ, από πού ήρθες, πού πηγαίνεις, αν έχεις σκουλαρίκι στον πούτσο κι αν ερεθίζεσαι όταν σου γλύφουν τις τρίχες στα αυτιά σου.
Μια απ’ αυτές τις σελίδες είναι το παυσίφωνο. Που μπορεί να κάνει δύο χρόνια να ανεβάσει κείμενο, αλλά μπορείς να τη διαβάσεις κι από PSTN άμα λάχει, δεν σου πουλάει μεγενθυντές πέους, δεν σου κρύβει links με διαφημίσεις, χέστηκε αν εσύ το διαβάζεις, αν όχι, αν σου αρέσει, αν δεν σου αρέσει, αν το μοιράζεσαι στο twitter, αν το τυπώνεις σε κωλόχαρτο για να σκουπίζεσαι, από πού έρχεσαι και πού πηγαίνεις μετά.
Πάρε, κόσμε, να κατεβάσεις: